- ORBA op hoofdlijnen
- een functie beschrijven en indelen
- ORBA in de praktijk
- functiegesprek voeren over ORBA
Op 1 juli 2018 gaat de wijziging in de cao voor de slagersbranche in. Iedereen in de branche krijgt ermee mee te maken, zowel werkgevers als werknemers. In de cao is vastgelegd dat de werkgever functies moet indelen in functiegroepen. Dit wordt gedaan met de functiewaarderingsmethode ORBA. Bij functiewaardering gaat het niet om het functioneren van een persoon, maar om wat iemand in een functie doet. Wat doet de werknemer, wat zijn de taken en verantwoordelijkheden? Weet jij welke stappen gezet worden? Wat betekent dit proces voor jou? En hoe kun je dit het beste aanpakken in jouw slagerij? Dat lees je in dit magazine.
De functie-indeling in de huidige cao bestond al lange tijd. De branche is inmiddels erg veranderd. De functies en de functie-indelingen waren niet meer actueel. Door de functies te beschrijven met behulp van ORBA worden ze weer van deze tijd. Dat is wel zo duidelijk voor werkgever en werknemer. ORBA is een methode om functies op een objectieve manier te beoordelen.
De wijziging in de cao bepaalt ook dat je de functie indeelt in een functiegroep. ORBA maakt het indelen in de functiegroepen gemakkelijker. Je kunt functies tussen de verschillende functiegroepen qua zwaarte met elkaar vergelijken. Werknemers worden door ORBA langs dezelfde meetlat gelegd.
In een bedrijfsfunctie beschrijft de werkgever wat de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden zijn van een werknemer. Voor elke functie in je slagerij stel je eigen bedrijfsfuncties op. Je kunt de referentiefuncties als voorbeeld gebruiken. In een referentiefunctie staan taken van een werknemer en de bijbehorende resultaten. Een referentiefunctie is dus een voorbeeldfunctie, de bedrijfsfunctie is wat jij opstelt voor de werknemers specifiek in jouw bedrijf. De referentiefuncties staan op orba.slagers.nl. Je kunt een NOK (niveau onderscheidende kenmerken-tabel) gebruiken voor je keuze, als je merkt dat er verschil in niveau is binnen één functie in jouw slagerij. Je keuzes beargumenteer je op het ORBA-indelingsformulier.
Na het bepalen van de bedrijfsfunctie bepaal je welke referentiefunctie het beste aansluit op de bedrijfsfunctie. Dit is meestal dezelfde referentiefunctie die je gebruikte bij het opstellen van een bedrijfsfunctie. De referentiefunctie is gekoppeld aan een functiegroep. Op orba.slagers.nl zie je in het overzicht van referentiefuncties bijvoorbeeld staan: Ambachtelijk slager I, A.06 – 4. Het getal 4 geeft aan dat deze functie in de functiegroep 4 valt. In de salaristabel zie je welk salaris daar bij hoort. Paste de referentiefunctie toch niet precies bij de bedrijfsfunctie? Dan kun je overwegen iemand in een andere functiegroep in te delen.
Nu heb je voor je werknemer de bedrijfsfunctie bepaald en daar een salaris aangekoppeld. In een gesprek met je werknemer neem je dit door. ORBA is geen methode om een werknemer te beoordelen. Dit is dan ook geen beoordelingsgesprek. Je vertelt feitelijk welke keuzes en vergelijkingen je hebt gemaakt en wat het salaris van de werknemer wordt. De werknemer tekent het ORBA-indelingsformulier en krijgt het formulier. Het formulier gaat ook in het personeelsdossier.
De ORBA-methode bestaat uit een aantal stappen. Je beschrijft eerst de functies zoals die in het bedrijf voorkomen, de bedrijfsfuncties. Deze worden vergeleken met de referentiefuncties en worden daarna ingedeeld in functiegroepen. Aan de functiegroepen is een salaris gekoppeld. De bedrijfsfunctie en het bijbehorende salaris laat je tot slot aan je werknemer weten. Lees hieronder meer over deze stappen.
Jouw werkgever gaat je indelen in een functie met behulp van de referentiefuncties. Als hij dit gedaan heeft, gaat hij met jou in gesprek. Hij vertelt je met welke referentiefunctie hij jouw bedrijfsfunctie heeft vergeleken en wat de bijbehorende functiegroep en salaris is. Voor je eigen oriëntatie kun je via orba.slagers.nl inlezen in de referentiefuncties.
Jouw werkgever gaat je indelen in een functie met behulp van de referentiefuncties. Als hij dit gedaan heeft, gaat hij met jou in gesprek. Hij vertelt je met welke referentiefunctie hij jouw bedrijfsfunctie heeft vergeleken en wat de bijbehorende functiegroep en salaris is. Voor je eigen oriëntatie kun je via orba.slagers.nl inlezen in de referentiefuncties.
Met ORBA beschrijft jouw werkgever jouw taken in een functieomschrijving; de bedrijfsfunctie. Misschien geeft je werkgever een nieuwe naam aan je functie.
In de cao zijn nieuwe salarisafspraken gemaakt. Je werkgever zorgt dat jouw salaris voldoet aan de nieuwe cao. Het kan daarom zijn dat je salaris iets stijgt. Je salaris mag niet dalen.
Je werkgever mag met ORBA alleen een omschrijving van je functie maken; de bedrijfsfunctie. Hij koppelt daar een juist salaris aan, zoals in de cao is vastgelegd. Je werkgever mag ORBA niet gebruiken om je te beoordelen. Merk je dat dit wel gebeurt, bespreek dit eerst met je werkgever. Je kunt contact opnemen met je vakbond, als je lid bent.
Ben je het niet eens met jouw bedrijfsfunctie of met de indeling in een functiegroep en kom je er via een gesprek met je werkgever niet uit? Er zijn meerdere manieren om in beroep te gaan. Bijvoorbeeld via de OR als deze aanwezig is of via de Commissie Arbeidsvoorwaarden. Meer informatie hierover vind je op orba.slagers.nl.
Je werkgever gaat aan de slag met ORBA. Wat betekent dit voor jou?
Mark Visser van slagerij Hemmen uit Onstwedde
We waren aan het nadenken over hoe we het opstellen van functieomschrijvingen konden aanpakken. Toevallig kwam toen het bericht dat we vanwege ORBA eigenlijk hetzelfde moeten gaan doen. Nu gaan we de werkwijze van de ORBA-methode gebruiken. Heel fijn, want de referentiefuncties geven ons nu een goed startpunt waar vanuit we de functieomschrijvingen kunnen maken.
We hadden behoefte om de taken van een werknemer op papier te zetten. We merkten namelijk tijdens het werk dat sommige taken niet opgepakt werden. Het was dan onduidelijk wie verantwoordelijk was voor welke taak. Daar wilden we wat aan veranderen. We zijn ervan overtuigd dat het duidelijk op papier zetten wat iemands taken zijn voorkomt dat taken helemaal niet worden uitgevoerd. Elke werknemer weet door de functie-omschrijvingen wat hij of zij moet doen. Dat werkt uiteindelijk efficiënter.
We denken dat werknemers een functieomschrijving prettig vinden. Het geeft handvaten en duidelijkheid over het werk dat ze moeten doen. Een werknemer kan zich op basis van een duidelijke functieomschrijving ook verbeteren.
Hij kent de taken die hij heeft en kan zich daar dan in verbeteren. Het is dus een goede investering in ons personeel.
Mark Visser van slagerij Hemmen uit Onstwedde
De ORBA-methode is al ingevoerd in de bakkersbranche
Een bakker vertelt over zijn ervaringen
Gaby Homan van Bolscher, meer dan vlees
Bij Bosscher, meer dan vlees hebben wij passie voor het Ambacht! Wij voorzien onze klant van kwaliteitsvlees en overige versproducten. Wij leveren door heel Nederland, van sterrenrestaurant tot cafés en van groothandel tot collega-slagerijen. Bij ons werken 80 medewerkers en voor al onze medewerkers passen wij de ORBA methode toe.
In 2016 hadden wij in onze Bedrijf/HR doelstellingen opgenomen om de huidige functieomschrijvingen te updaten. De functieomschrijvingen waren verouderd. Op de site van de KNS las ik toen dat zij aan het onderzoeken waren om de ORBA methode toepasbaar te maken voor de slagersbranche. Dat vond ik interessant en na onderzoek en intern overleg hebben we besloten de ORBA methode alvast toe te gaan passen binnen onze organisatie. Wij zijn begonnen met het inventariseren van onze huidige functies. Daarvoor heb ik de aanwezige –verouderde- functieomschrijvingen én de referentiefuncties die voor de slagersbranche zijn opgesteld bestudeerd. Deze referentiefuncties kreeg ik door mijn deelname aan de klankbordgroep van de KNS/ORBA. Ze staan ook op internet. Vervolgens hebben wij de functieomschrijvingen of bedrijfsfuncties zoals het bij ORBA heet, opnieuw beschreven. Bij het omschrijven van de functies hebben we onze medewerkers nauw betrokken.
We zijn begonnen met het interviewen van onze managers en functie-vertegenwoordigers over de functies binnen de afdelingen. Hieruit zijn definitieve functieomschrijvingen gekomen. Deze hebben we vervolgens besproken met de managers en functie-vertegenwoordigers. De functies gaan nu gekoppeld worden aan onze medewerkers.
Het betrekken van onze medewerkers in dit proces is voor ons vanzelfsprekend. Zij moeten zich in de functie herkennen. De betrokken medewerkers hebben ook allemaal een actieve bijdrage geleverd. Ik adviseer om de referentiefuncties te gebruiken bij de gesprekken. Zo heb je een gezamenlijk uitgangspunt.
Voor de volgende stap hebben wij een extern bureau ingeschakeld. De functies worden door hen objectief ingedeeld in een functiestructuur. Zij maken vervolgens de koppeling met de functiewaardering zoals in de cao voor het slagersbedrijf staat. Tevens wordt er gekeken naar een marktconform loonhuis. ORBA levert ons een duidelijk functiewaarderingssysteem op, dat goed toepasbaar is binnen onze organisatie.
Gaby Homan van Bolscher, meer dan vlees
Je werkgever gaat de ORBA-methode toepassen. Dat betekent dat hij jouw functie gaat beschrijven in een bedrijfsfunctie. Hierin staat wat jouw taken zijn. Hij moet dit doen vanwege wijzigingen in de cao over functie-indeling. Deze wijzigingen gaan in op 1 juli 2018. Het kan zijn dat je salaris verandert, maar alleen in positieve zin. Je werkgever licht je hierover in.
.jpg)
Weet jij wat je kan en wat je doet?
Het is goed om te weten wat jouw kwaliteiten zijn en welke taken je uitvoert tijdens je werk. Misschien heb je behoefte aan extra scholing. Hier kun je over in gesprek gaan met je werkgever. Zet eens op een rijtje:
- Welke taken horen bij jouw werk?
- Welke verantwoordelijkheden horen bij jouw werk?
Weet jij wat ORBA precies inhoudt?
Op de site orba.slagers.nl kun je meer informatie vinden. Lees de site eens door, zodat je precies weet wat ORBA inhoudt.
